Argentinië’s noorden

Lieve mensen,

Een gevoel van onwerkelijkheid overvalt me regelmatig bij het besef dat ik reis door dit prachtige en immens grote land, Argentinië. Het is een genot om hier te kunnen zijn. Zelfs een uur wachten op de bus kan de pret niet drukken: het hoort bij dit land. Er zijn meer mensen die wachten en wel een praatje willen aanknopen. Veel gaat hier tranquillo: geen haast, geen chagrijn, dat leidt toch tot niets. Veel vriendelijkheid en zeer behulpzaam.

Op weg naar het noorden lijkt het landschap aanvankelijk min of meer hetzelfde als op weg naar Amaicha del Valle. Dit verandert naarmate we Salta naderen. 
Iets ten zuid-westen van Salta, in de buurt van Cafayate, ligt de vallei Calchaquies. Ooit was dit een zeer belangrijke doorgangsroute door het Andesgebergte. Hier weerstonden de Calchaqui’s de Spanjaarden succesvol toen dezen hen probeerden in werkkampen te dwingen. Daar zij niet konden winnen en moe werden van het intensief beschermen van hun bepakte kolonnes, namen zij veel Calchaqui’s gevangen en verplaatsten hen naar Buenos Aires, waar nog steeds een wijk naar dit gebied en hun oorspronkelijke bewoners bestaat. De Spanjaarden verwierven op deze manier het land en vormden er grote landerijen.
Terwijl de bus hoger klimt naar het noorden wordt de begroeiing van het gebergte minder hoog totdat er uiteindelijk enkel mos en lage struiken zijn waar te nemen. Rechts van de weg is de brede bedding van een rivier te zien. Er stroomt geen water. Het is een erg droog gebied, het noorden van Argentinië. 
Links van ons tonen de bergen zich weer in hun volle pracht en glorie. Vooral het laatste gedeelte van de route Jujuy - Tilcara kom ik niet uitgekeken. We rijden over de RN 9 door de Quebrada de Humahuaca. Een schilderachtig palet van kleuren, haast onbeschrijflijk, zo mooi. Van dieppaars naar zachtroze en diepgroen naar geel. Bergen zo vlak langs de weg, dat we ze bijna kunnen aanraken. Andere liggen in rondere vormen verder weg en daar zijn ook de groepen huizen en pueblo’s te vinden van de Quechua’s. Op deze schaarse bodem bedrijven zij hier landbouw, met name de teelt van mais en laten zij er hun mager vee grazen. 
In Tilcara wacht mij een zeer plezierig hostel. Rustig gelegen in dit kleine, kleurrijke dorp, mede bekend om de vele kunstenaars die hier graag verblijven. Er zijn maar 2 kamers, welke deels beneden de oppervlakte liggen. Dit zorgt er voor dat het er prettig koel is. Aardige en zeer behulpzame gastvrouw en - heer. Zij zijn trots op hun dorp.
Op advies van de gastheer kom ik terecht in restaurant La Peña de Carlitos, waar ik al etend verrast wordt op regionale livemuziek. De band bespeelt verschillende instrumenten met een heerlijk Zuid-Amerikaans ritme. Zingen kunnen ze allemaal.

Naar de Gargantes del Diablo kun je op 2 manieren: met de auto/ taxi of lopend. Goed uitgerust loop ik omhoog, weer over een pad vol stenen en hier en daar zo nauw dat je er amper doorheen kunt. Ook hier zijn flinke steile passages te vinden. Op enige afstand voor mij ontdek ik op een gegeven moment een groep ezels welke door twee kleurrijk geklede vrouwen omhoog begeleid worden. Blijkbaar zijn er een paar niet meer zo jong, want er moet regelmatig gerust worden, met als gevolg dat ik hen voorbij loop. Het is een fraai beeld, deze breed en zo kleurrijk uitgedoste vrouwen met hun dieren. Op mijn verzoek een foto te mogen maken wordt druk mopperend (in het Spaans, voor mij onverstaanbaar) afwijzend gereageerd. Genietend van de warmte, de stilte en het getsjilp van de vogels bereik ik het doel: een door de druk van vulkanen ontstane diepe en zeer nauwe kronkelende kloof. Met het angstzweet op mijn voorhoofd vat ik toch de moed op om over de scherpgevormde randen te kijken. Spannend.....! Het blijft indrukwekkend, deze grillige vormen, zo steil en diep naar beneden. Het verder afzakken over een smal, zeer steil en niet afgebakend pad om de waterval te kunnen aanschouwen laat ik nu graag aan anderen (jongeren...) over.

Al sedert 10.000 jaar B.C. hebben er mensen gewoond in het Humahuaca Ravine die zich bezig hielden met jagen en oogsten en dieren bij huis hielden. Langzamerhand werden zij op deze manier meer boeren. Het meest bevolkt werden de Pukaras (in het Quechua een fort dat niet omgeven wordt door muren, omdat het op een zo goed als onbereikbare heuvel is gebouwd en de omgeving vanuit alle kanten gecontroleerd kan worden)  tussen 1000 en 1480 AD en gedurende de korte Inca-periode tot de Spaanse bezetting. In 1594 werd de curaca (de cacique oftewel chief van de Inca’s) gevangen genomen en werd de bezetting als voldongen feit gezien. Sindsdien werden de Pukaras onderworpen aan het encomienda-systeem. Een kolonist (de encomendero) kreeg de controle over het land toegewezen en de oorspronkelijke bewoners werden gedwongen op een door hem vastgestelde plek te wonen en voor hem te werken. Ook hier leidde dit tot een dramatische neergang van de oorspronkelijke bewoners en de leegloop van de Pukaras. 
Het bezoek aan deze deels gerestaureerde pre- Colombiaanse ruïnes van de oorspronkelijke bewoners vond ik indrukwekkend. De manier waarop zij hun huizen bouwden, het land bewerkten en hun eigen kleding maakten van het voorhanden zijnde materiaal is interessant. Alle eer ging uit naar de doden die deel bleven uitmaken van het dagelijks bestaan. Zo konden zij zowel in huis als in een open graf ritueel begraven worden. Rondom en in het fort groeien zoveel dezelfde hoge, langwerpige cactussen dat het lijkt alsof er voor iedere dode een geplant is...